Aktivizmi kundër pasivizimit

Shqiptarë të Luginës së Preshevës kanë protestuar disa herë gjatë muajve të fundit kundër procesit të pasivizimit të adresave, një veprim që ata e konsiderojnë si diskriminues dhe që ka pasur ndikime të rënda mbi identitetin dhe të drejtat e tyre. Me thirrjet e tyre, “Kthema adresën”, ata kërkuan ndërprerjen e këtij procesi që ka çuar në humbjen e shtetësisë dhe të të drejtave civile për disa qytetarë të Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës.

Në veçanti, komuna e Medvegjës ka numrin më të madh të qytetarëve me adresa të pasivizuara në Serbi, krahasuar me numrin e banorëve dhe këtu u zhvillua protesta e fundit, ku qytetarët kërkuan që të ndalohej ky proces. Para stacionit policor, ata kërkuan që autoritetet të respektonin të drejtat e qytetarëve shqiptarë dhe t’i kthenin atyre adresat dhe shtetësinë.

Efektet e pasivizimit të adresave

Pasivizimi i adresave nënkupton fshirjen e qytetarëve nga regjistrat e adresave të regjistruara, gjë që ka pasur pasoja të drejtpërdrejta për jetën e qytetarëve shqiptarë të Luginës. Ky proces po i lë ata pa shtetësi dhe i ka privuar nga të drejtat më themelore, përfshirë të drejtat për të votuar, për të pasur pronë, për sigurim shëndetësor e pensione dhe për mundësi punësimi. Në këtë mënyrë, pasivizimi ka krijuar një situatë të pasigurisë dhe të diskriminimit për qytetarët shqiptarë që jetojnë në këtë rajon të Luginës së Preshevës/Jugut të Serbisë.

Protestuesit kërkuan që të ndalohej ky proces dhe të respektoheshin të drejtat e qytetarëve shqiptarë të Luginës, duke përfshirë njohjen e diplomave të Kosovës dhe integrimin në institucionet shtetërore të Serbisë. Në raportet ndërkombëtare, Lugina e Preshevës është përshkruar si një rajon i izoluar dhe i paqartë në planin politik, i cili shpesh merr vëmendje vetëm gjatë periudhave të zgjedhjeve. Në këtë kontekst, shqiptarët e këtij rajoni, të cilët përbëjnë pakicën e katërt më të madhe në Serbi, kanë kërkuar ndërhyrje ndërkombëtare për të monitoruar dhe adresuar problemet që lidhen me pasivizimin e adresave dhe trajtimin e tyre nga autoritetet serbe.

Pasivizimi si përkeqësim i procesit të integrimit

Ndërsa shqiptarët e Serbisë kërkojnë kthimin e të drejtave të tyre, pasivizimi i adresave ka vazhduar të mbetet një çështje e nxehtë dhe një pengesë e madhe për integrimin e shqiptarëve në shoqërinë serbe. Megjithë protestat dhe kërkesat për zgjidhje, procesi i pasivizimit ka vazhduar të ketë pasoja të rënda për qytetarët e këtij rajoni, duke i lënë ata pa shtetësi dhe të privuar nga mundësitë për zhvillim. Kërkesat e shqiptarëve të Luginës për respektimin e të drejtave të tyre dhe për ndërhyrje ndërkombëtare mbeten të paplotësuara, duke bërë të nevojshme një angazhim më të madh për zgjidhjen e kësaj çështjeje dhe për mbrojtjen e identitetit dhe dinjitetit të shqiptarëve të Luginës.